เมื่อพูดถึงกิจกรรม 5 ส. คนที่มีประสบการณ์ในการทำงานเกือบทุกคนน่าจะเคยรู้จักว่ามันคือ กิจกรรมรณรงค์ส่งเสริมให้ปรับปรุงสภาพแวดล้อมเพื่อให้การทำงานมีประสิทธิภาพและความปลอดภัยมากยิ่งขึ้น ซึ่ง ส. 3 ตัวแรกไม่ค่อยสับสนเท่าไหร่เพราะทุกสำนักย่อมาจาก สะสาง สะดวก สะอาดเหมือนกัน แต่ ส. 2 ตัวหลังอาจทำให้สับสนอยู่บ้าง เพราะไม่รู้ว่าจะเลือกอะไรดีระหว่าง สุขลักษณะ สร้างนิสัย สร้างมาตรฐาน สร้างวินัย แต่ไม่ว่าจะเป็นตัวไหนก็ตาม ผมว่าตัวที่สร้างยากที่สุดก็คือ สร้างนิสัยให้มีวินัย นี่แหละ

กิจกรรม 5 ส. จะไม่มีความจำเป็นเลยถ้าคนในสังคมทุกคนมีนิสัย รักความสะอาด มีระเบียบวินัย ใส่ใจเรื่องสุขอนามัยและสิ่งแวดล้อม แต่ต้องยอมรับว่าในโลกแห่งความจริงมันไม่ใช่เช่นนั้นเลย มีคนเพียงส่วนน้อยนิดเท่านั้นที่จะมีนิสัยเหล่านี้ครบถ้วนสมบูรณ์แบบและเสมอต้นเสมอปลาย

นิสัย หมายถึง ความประพฤติที่เคยชิน พฤติกรรมที่ทำบ่อยจนติดเป็นนิสัย ถ้าเราเคยชินในสิ่งที่ดี เช่น รักความสะอาด คอยปัดกวาด เช็ดถูบ้านช่องห้องหับให้สะอาดอยู่เสมอ อย่างนี้ถือว่าเคยชินด้านบวกควรรักษาไว้ทำต่อไป แต่ถ้าเป็นเคยชินด้านลบ มองความไม่มีระเบียบ ไร้วินัยเป็นเรื่องธรรมดาที่ใครๆ ก็เป็นกันฉันก็เลยทำบ้าง นิสัยอย่างนี้สมควรแก้ไขทันที การจะเปลี่ยนคนที่มีนิสัยไม่ค่อยมีระเบียบวินัย ไม่สนใจความสะอาด ไม่ห่วงใยเรื่องสุขอนามัยและสิ่งแวดล้อมอาจมีความเป็นไปได้ ถ้าคนๆ นั้นยอมรับและอยากปรับปรุงนิสัยของตัวเองให้ดีขึ้น

พฤติกรรมของคนส่วนใหญ่จะพบว่า ก่อนที่จะเริ่มลงมือทำงานใดๆ ที่ควรทำ มักจะรู้สึกอิดออดนิดหน่อยในตอนแรก  ต้องอุ่นเครื่อง ไหว้ครูพอสมควร หรือต้องรอให้อารมณ์พร้อมก่อนถึงจะเริ่มลงมือ และนี่คืออุปสรรคด่านแรกที่เราต้องเอาชนะใจตัวเองให้ได้ด้วยการไม่รีรอและลงมือทำทันที ถ้าเราต้องการเปลี่ยนนิสัยให้ดีขึ้น

ในช่วงต้นๆ หลังจากเริ่มทำไปแล้ว เรามักพบว่ายังมีอุปสรรคทางใจขัดขวางความลื่นไหลอยู่ ต้องอดทนทำไปสักระยะหนึ่งก่อนถึงจึงจะเริ่มเข้าสู่สภาวะไหลลื่น ขอให้ลองนึกถึงตอนเริ่มออกกำลังกายในช่วง 10-15 นาทีแรกที่เราต้องใช้ความพยายามอย่างมากบังคับให้ตัวเองทำต่อไป พอเริ่มได้เหงื่อ หัวใจเริ่มสูบฉีด พละกำลังและความกระปรี้กระเปร่าเริ่มมาทันที และมันมักจะเป็นเช่นนี้กับการทำงานทุกกิจกรรม และนี่คืออุปสรรคด่านที่สองที่เราจะต้องก้าวข้ามผ่านไปให้ได้

ถ้าเราตั้งใจที่จะเปลี่ยนนิสัยให้ได้จริงๆ เราต้องเอาชนะอุปสรรคด่านที่ 3 ด้วยการบังคับให้ตัวเองทำนิสัยใหม่นั้นให้ได้ต่อเนื่องทุกวันอย่างน้อย 3 สัปดาห์ตามสูตรนิยม และเมื่อคุณสามารถทำสำเร็จครบทั้ง 3 ขั้นตอน นั่นเท่ากับว่าคุณได้เปลี่ยนเป็นนิสัยใหม่ไปเรียบร้อยแล้ว

ถ้าเราทุกคนร่วมมือกันลุกขึ้นมาเปลี่ยนแปลงนิสัยให้เป็นคนรักความสะอาด มีระเบียบวินัย ห่วงใยสุขอนามัยและสิ่งแวดล้อม โดยขอให้คนที่มีนิสัยเหล่านี้ดีอยู่แล้วช่วยสอนคนรอบข้างในครอบครัว เพื่อนฝูง เพื่อนร่วมงานหรือลูกน้องในที่ทำงาน ด้วยความมุ่งมั่นและอดทนเพื่อให้คนส่วนใหญ่ในสังคมมีนิสัยเหล่านี้มากขึ้นแทนที่จะเป็นเพียงชนกลุ่มน้อยในสังคมที่อาจกำลังถูกมองเหมือนคนแปลกประหลาด

อย่าละเลยปล่อยให้กิจกรรม 5 ส. ของดีที่นำเข้าจากญี่ปุ่นกลายพันธุ์ จากสะสางกลายเป็นสะสม สะดวกกลายเป็นเสียวไส้ สะอาดกลายเป็นสกปรก สุขอนามัยกลายเป็นสุ่มเสี่ยงภัย และสร้างนิสัยกลายเป็นสร้างสันดานเสีย ต่อไปอีกเลย มาช่วยเริ่มกันเดี๋ยวนี้ ทำทันทีพร้อมกันทุกคน เราจะได้ไม่ต้องมากลุ้มใจคอยนับสถิติคนบาดเจ็บและเสียชีวิตในช่วงเทศกาลที่เพิ่มขึ้นทุกปี โดยแก้ไขปัญหาที่ต้นเหตุไม่ได้สักทีเหมือนทุกวันนี้ครับ

ณัฐ นิวาตานนท์

กรรมการผู้จัดการ

บริษัท ดี.จี. ทรานส์ อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด

ผู้ขนส่งสารเคมีและวัตถุอันตรายมืออาชีพ