เทคโนโลยีด้านวิทยาศาสตร์และวิศวกรรมที่พัฒนาก้าวหน้าอย่างรวดเร็วในขณะนี้ ล้วนมาจากความรู้และความสามารถของคนทั้งสิ้น มันทำให้เราสามารถเข้าถึงแหล่งข้อมูลและองค์ความรู้อย่างมหาศาลตามที่ต้องการได้ในเวลาอันรวดเร็ว ในทุกที่และทุกเวลา ช่วยทำให้ความรู้ของคนเราทุกวันนี้ไม่แตกต่างกันมากนักและเป็นความรู้ที่ไม่จำเป็นต้องจดจำ เพียงแค่อยากรู้หรือถูกถามบางอย่างเมื่อไหร่ก็สามารถหาคำตอบที่เหมือนกันได้ภายในไม่กี่นาที

    วันนี้ ผมจึงขอชวนเชิญพวกเรามาค้นหาสิ่งที่บางคนอาจจะละเลยในการค้นหาคำตอบกันไปบ้างนั่นคือ องค์ประกอบของ “ความเป็นคน” ซึ่งเป็นเรื่องใกล้ตัวที่เราควรเข้าใจตัวเองและสามารถนำไปใช้ในการเข้าใจผู้อื่นได้ด้วย ซึ่งความเป็นคนจะสมบูรณ์ได้ต้องประกอบไปด้วยสิ่งสำคัญ 5 ประการคือ

1. ร่างกาย ซึ่งเป็นส่วนประกอบสำคัญเพียงอย่างเดียวที่มองเห็นได้ จับต้องได้ ไม่ว่าจะผิวดำ ผิวขาว สูงเตี้ย สวยหล่อ อวัยวะจะครบ 32 ประการหรือไม่ก็ตาม ตราบใดที่ยังมีลมหายใจอยู่ก็ถือว่ามีตัวตนที่เป็นจุดเริ่มต้นของความเป็นคนแล้ว และความจริงที่เราทุกคนต้องยอมรับให้ได้นั่นคือ คนเราไม่สามารถเลือกเกิดเองได้ รวมถึงไม่สามารถเลือกได้ด้วยว่าจะมีรูปร่างหน้าตาแบบไหน และดีที่คนเราเกิดมาแล้วรูปร่างหน้าตาแตกต่างกันจึงทำให้เราสามารถแยกแยะได้ว่าใครเป็นใครทั้งจากภายนอกและโครงสร้างภายในที่เรียกว่า ดีเอ็นเอ
2. ความรู้สึก ที่ได้รับติดตัวมาแต่กำเนิด ไม่ว่าจะเป็นความรู้สึกทางกายหรือทางใจขั้นพื้นฐาน เช่น รู้สึกหิว ร้อนหนาว ง่วงนอน ปวดท้อง ปวดหัว กลัว รวมถึงความรู้สึกที่ซับซ้อนขึ้นที่ถูกพัฒนาจากการปรุงแต่งให้เกิดเป็นอารมณ์ดีใจ เสียใจ ชอบ ไม่ชอบ รัก เกลียด โลภ โกรธ หลง ซึ่งแตกต่างกันตามประสบการณ์และความทรงจำที่ผ่านมาของแต่ละคน
3. ความทรงจำ  เป็นผลิตผลของการทำงานของสมองซึ่งเป็นอวัยวะสำคัญที่ทำให้เราสามารถจดจำเรื่องราวต่างๆ ที่ผ่านเข้ามาในชีวิตได้ เปรียบเสมือนห้องสมุดหรือฮาร์ดดิสค์ที่ใช้เก็บข้อมูลความรู้ ความรู้สึกและอารมณ์ รวมถึงประสบการณ์ต่างๆ ไม่ว่าดีหรือร้าย เพื่อนำไปใช้เป็นข้อมูลอ้างอิงในกระบวนการปรุงแต่งต่อไป 
4. การปรุงแต่ง ถ้าเปรียบความรู้สึกและความทรงจำเสมือนวัตถุดิบในการทำอาหาร เมนูอาหารหลากหลายชนิดและรสชาตที่ได้รับการปรุงแล้วก็คงไม่ต่างจากทัศนคติและอารมณ์ที่เป็นผลลัพธ์จากการปรุงแต่งความรู้สึกและความทรงจำเหล่านั้น ซึ่งแน่นอนว่าย่อมแตกต่างกันตามประสบการณ์ในชีวิตของแต่ละคน
5. การรับรู้ ซึ่งร่างกายของคนเราออกแบบให้มีช่องทางการรับรู้ไว้ 6 ช่องทาง ได้แก่ ตามีไว้รับรู้ภาพ หูมีไว้รับรู้เสียง จมูกมีไว้รับรู้กลิ่น ลิ้นมีไว้รับรู้รส กายมีไว้รับรู้สัมผัส และใจมีไว้รับรู้อารมณ์ และนำสิ่งที่ได้รับรู้เหล่านั้นไปใช้ในทั้งกระบวนการสร้างความรู้สึก สร้างความทรงจำ นำไปปรุงแต่งผ่านกระบวนการทางความคิดและพิจารณาตัดสินใจแสดงออกเป็นพฤติกรรมทางกาย วาจาและใจต่อไป

    จะเห็นได้ว่าคนจะไม่มี “ความเป็นคน” ทันที ถ้าขาดองค์ประกอบอย่างใดอย่างหนึ่งข้างต้น และเหตุผลที่คนแสดงออกทางพฤติกรรมอย่างใดอย่างหนึ่งออกมาย่อมมาจากทัศนคติและประสบการณ์ในอดีตที่สั่งสมมาของแต่ละคนที่แตกต่างกันไป ซึ่งการที่เราจะไปเปลี่ยนแปลงนิสัยใจคอของคนอื่นให้เป็นไปตามที่เราต้องการย่อมต้องอาศัยความรู้ ความเข้าใจในที่ไปที่มาของคนเหล่านั้น เป็นเรื่องที่ต้องใช้เวลาและการสื่อสารพูดคุยด้วยความเข้าใจ ปรารถนาดีและจริงใจซึ่งยอมรับว่ายากและคนส่วนใหญ่หลีกเลี่ยงที่จะทำ

    ดังนั้น หุ่นยนต์จึงอาจเป็นทางเลือกที่ดีในอนาคตแม้ว่าขณะนี้มันยังไม่สามารถทำงานแทนคนได้โดยสมบูรณ์ก็ตามเพราะว่ายังขาดส่วนสำคัญคือ การปรุงแต่ง แต่เชื่อว่าคงอีกไม่นานเพราะเทคโนโลยีนี้กำลังถูกพัฒนาอย่างจริงจังที่เราเรียกว่า Machine learning ซึ่งหากสำเร็จสมบูรณ์เมื่อไหร่ คนที่ยังไม่รู้จักตัวเองและยังไม่เริ่มต้นพัฒนาตัวเองให้สามารถแข่งขันกับหุ่นยนต์ได้ในอนาคตคงต้องยอมรับชะตากรรมในอีกไม่ช้านี้อย่างแน่นอน...เตือนแล้วนะ

ณัฐ นิวาตานนท์

กรรมการผู้จัดการ

บริษัท ดี.จี. ทรานส์ อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด

ผู้ขนส่งสารเคมีและวัตถุอันตรายมืออาชีพ