การประเมินผล หมายถึง “การวัดคุณค่าของการทำกิจกรรมใดๆ เพื่อนำมาเปรียบเทียบกับเป้าหมายที่ต้องการ” เปรียบเสมือนเป็นสะพานที่เชื่อมต่อระหว่างการตรวจสอบและการแก้ไขปรับปรุงในวงจร PDCA ซึ่งหากผลลัพธ์ที่ได้ยังไม่เป็นไปตามที่ต้องการก็ต้องกำหนดวิธีการแก้ไข แต่ถ้าทำได้ตามเป้าหมายแล้วก็ต้องเลือกระหว่างการรักษาระดับนั้นไว้ หรือ การตั้งเป้าหมายใหม่ให้สูงขึ้นกว่าเดิมที่เรียกว่า การพัฒนา

การประเมินผลจะเป็นประโยชน์ได้อย่างแท้จริงก็ต่อเมื่อผู้ทำหน้าที่ประเมินผลและผู้ที่ถูกประเมินผลต่างรับรู้และเข้าใจตรงกันถึงเป้าหมายผลสำเร็จของงาน และผลสำเร็จของงานจะเกิดขึ้นได้จริงก็ต่อเมื่อคนที่ทำงานนั้นจะต้องมีความรู้ มีทักษะ มีความชำนาญและมีประสบการณ์ที่เหมาะสมด้วย ดังนั้น การประเมินผลที่ดีจึงต้องครอบคลุมทั้งมิติด้านคุณค่าของงานและมิติด้านความสามารถของคนด้วย

ปัญหาและอุปสรรคที่ทำให้การประเมินผลการปฏิบัติงานของพนักงานในองค์กรส่วนใหญ่ไม่ประสบผลสำเร็จเท่าที่ควรมักเกิดจากหัวหน้าที่ถูกกำหนดให้ทำหน้าที่เป็นผู้ประเมินผลยังไม่มีความเข้าใจในวิธีการประเมินผลดีพอ บางคนไม่รู้รายละเอียดงานของลูกน้อง ทำให้ไม่สามารถวัดผลสำเร็จของผลงานที่ลูกน้องทำได้ บางคนไม่สามารถบอกได้ว่าลูกน้องของตนมีความสามารถดีด้านไหน เก่งแค่ไหนและไม่รู้ว่าจะไปเทียบกับมาตรฐานอะไร

ผลลัพธ์ที่ได้จากการประเมินผลจึงไม่อาจสะท้อนผลสำเร็จของงานได้อย่างถูกต้อง และไม่สามารถนำภาพสะท้อนเชิงพฤติกรรมและขีดความสามารถของคนไปใช้เปรียบเทียบเชิงสถิติหรือใช้ในการต่อยอดเพื่อพัฒนาอย่างต่อเนื่องต่อไปได้ เนื่องจากผู้ประเมินผลแต่ละคนใช้หลักกูมากกว่าหลักการที่เป็นมาตรฐานเดียวกัน ประโยชน์ของการประเมินผลจึงเป็นได้เพียงแค่ใช้ประกอบการพิจารณาการจ่ายโบนัสหรือปรับขึ้นเงินเดือนประจำปีและเก็บเข้าแฟ้มไว้เพื่อแสดงเมื่อถูกตรวจสอบระบบคุณภาพเท่านั้น

อย่างไรก็ตาม การประเมินผลยังถือว่าเป็นเครื่องมือสำคัญที่ทุกองค์กรควรนำมาใช้วัดผลสำเร็จในการทำงานของพนักงานและต้องทำอย่างถูกต้องโดยผู้บริหารระดับสูงจะต้องให้ความสำคัญอย่างจริงจังและผลักดันให้ฝ่ายทรัพยากรบุคคลไปกำหนดวิธีการประเมินผลที่สามารถนำไปใช้วัดคุณค่าของคนและงานได้อย่างแท้จริงและเป็นที่ยอมรับของผู้ถูกประเมิน มีการจัดระบบการประเมินผลแบบคณะกรรมการร่วมหลายฝ่าย ร่วมกันพิจารณาโดยต้องมั่นใจว่าผู้ทำหน้าที่ประเมินผลทุกคนจะต้องมีความรู้ ความสามารถ ทักษะและประสบการณ์ในการประเมินผลอย่างแท้จริง

ณัฐ นิวาตานนท์

กรรมการผู้จัดการ

บริษัท ดี.จี. ทรานส์ อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด

ผู้ขนส่งสารเคมีและวัตถุอันตรายมืออาชีพ